Wageningen was SML
Wageningen is na de 2e Wereldoorlog ontstaan; Suriname behoorde destijds nog tot het Koninkrijk der Nederlanden. De oprichting van het Plan Wageningen had primair tot doel om een boerengemeenschap van ex-militairen op te zetten. Daarnaast was het de bedoeling om werkgelegen-heid te creëren voor Surinamers/Wageningers. Het o.a. hiervoor opgezette bedrijf Stichting voor de ontwikkeling van de Machinale Landbouw (SML) is onlosmakelijk verbonden met Wageningen. Na de oprichting van het bedrijf is Wageningen in 5 jaar tijd ontwikkeld tot een bloeiende woon-, werk- en leefgemeenschap. Met de groei van SML tot het grootste en modernste gemechaniseerde rijstbedrijf ter wereld, groeide ook de leefgemeenschap en de diverse faciliteiten voor de inwoners. Er werd geïnvesteerd in goed Onderwijs, in Gezondheidszorg en Sociale voorzieningen. Ook recreatiefaciliteiten ontbraken niet, zoals het sport-en cultuurgebouw 'Masanga' (jaarlijks werden botenraces en hardloop-wedstrijden georganiseerd), het zwembad 'Mamio' en het voetbalveld.
Het dorp kende een ziekenhuis, de 'Pietronella Kliniek”, hotel 'De Wereld', een politiepost, bestuurskantoor, winkels, bioscoop etc. Wageningen werd een begrip in de Surinaamse samenleving en was in die tijd een van de mooiste plekken van het land om te wonen. Door de snelle en succesvolle ontwikkeling van het rijstbedrijf werden Wageningen en SML op de wereldkaart gezet.
SML was Wageningen
Ontstaan van Wageningen/SML
1948: Wageningen wordt in cultuur gebracht
1949: Oprichting SML
1954: Plan ontwikkeld tot duurzame woon-, werk- & leefgemeenschap
1970: Surinamisering van SML
1975: Onafhankelijk Suriname
na 1980: afgang van SML/Wageningen
1997: Zichtbare verloedering van het dorp
Het rijstbedrijf SML
S.M.L. - Stichting voor de ontwikkeling van de Machinale Landbouw was een rijstbedrijf opgericht op 27 juli 1949 met ontwikkelings-gelden verstrekt door het Welvaartsfonds, het Vijfjarenplan (VJP) en Amerikaanse ontwikkelingsgelden. Het initiatief is gestart met het ontwikkelen van 52.000 hectare landbouwgrond. De eerste werkzaamheden betroffen het inpolderen, ontginnen, cultuurrijp maken van de landbouwarealen en het exploiteren van het noordelijk deelgebied vlakbij de kust. In de periode na 1950 zijn diverse
investeringen gedaan in infrastructuur, een pompgemaal, de Silo en de gebiedsontwikkeling ten behoeve van de werknemers van het bedrijf. De Landbouwkundige Dienst (LBD) was het laboratorium waar onderzoek gedaan werd naar nieuwe rijstrassen. Er werd geïnvesteerd in verwerking van de padi, de rijstpellerij, energieopwekking door verbranding van rijstkaf en de stoomcentrale. Alles in Wageningen draaide rond rijst, het nationale en plaatselijke 'witte goud'. SML groeide uit tot een groot en modern gemechaniseerd rijstbedrijf, waar elke Wageninger met trots naar kon kijken. Maar SML betekende veel meer voor de gemeenschap en voorzag bijvoorbeeld ook in gezondheidszorg en onderwijs van de inwoners.
SML na de 80'er jaren
De groei en bloei van Wageningen kent helaas een droevige afloop. De Surinamisering was het kantelmoment waarop SML, en dus ook Wageningen, bergafwaarts ging in de economische ontwikkeling. Door de Surinaamse onafhankelijkheid in 1975 werd SML voor het symbolische bedrag van Nfl 1,- (één gulden) geschonken aan de Surinaamse Staat.
Mede door slecht bestuur, de daling van de wereldmarktprijs van rijst en het verouderde machinepark etc. kon het bedrijf het hoofd niet meer boven water houden. Men was genoodzaakt private leningen af te sluiten om het bedrijf draaiende te houden. De schulden liepen steeds hoger op, zonder dat het bedrijf aan de aflossingsverplichtingen kon voldoen. De opeenvolgende
regeringen hebben het bedrijf niet voldoende ondersteund, tot mateloze ergernis van de inwoners van Wageningen. SML was niet meer operationeel te houden en dreigde failliet te gaan, hetgeen al spoedig leidde tot een sociaal- en maatschappelijke achteruitgang. Door de centrale rol die SML had, leidde een en ander tot verwrongen afwegingen van prioriteiten: op medisch gebied bijvoorbeeld was de leiding genoodzaakt een keuze te maken tussen insuline kopen voor de gemeenschap of kunstmest voor de aanplant van rijst.
Het welvarende beeld van Wageningen dat men kent uit de jaren 60/70 is verdwenen. In plaats daarvan zijn er nu onbegaanbare steigers, overstromingen van de wegen en erfgronden bij regen. Het ziekenhuis is geen ziekenhuis meer en het aanzicht van de ziekenkamers (met loshangende plafonddelen vol vleermuispoep) is schrikbarend.
Geld voor onderhoud is er niet. Ook de Mulo school kent geen bestaan meer en leerlingen zijn inmiddels genoodzaakt dagelijks met de bus naar Nickerie te reizen.
Sociale voorzieningen zijn verdwenen, pensioenen kunnen niet meer uitbetaald worden. Gepensioneerde Wageningers, pioniers die keihard gewerkt hebben om Wageningen op te bouwen zijn in een vergeethoekje gezet. Voor hen is het licht uitgedaan en er lijkt geen oplossing te zijn om hen alsnog een volwaardige oude dag te bieden in hun geliefde Wageningen.
Wageningen anno 2021
SML bestaat niet meer
Wie had het ooit kunnen dromen? Het doek is gevallen. SML heeft het niet kunnen redden….. Behalve de leningen heeft het voormalig bestuur ook de pensioengelden van oud-werknemers in het bedrijf geïnvesteerd in een ultieme poging het bedrijf te redden, maar helaas het mocht niet baten.....
Donkere dagen breken aan voor Wageningers. Onze vaders en moeders, die zich dag en nacht uitgesloofd hebben voor het bedrijf en voor hun kinderen staan met lege handen. Hun oudedagsvoorzieningen is omgerekend nu nog enkele tientallen eurocenten per maand waard. Het´witte goud´ behoort inmiddels tot het verre verleden. Alle bedrijfsobjecten en ander vastgoed bleven verwaarloosd achter. De glanzende verf heeft plaatsgemaakt voor roodbruin roest. Er is geen vrachtschip meer dat de haven in Wageningen aandoet. De bedrijvigheid is verdwenen, er is niets meer overgebleven van het Wageningenproject.
Wageningers wachten op redding
Er zijn nu alleen nog kleine particuliere ondernemers die zich met de rijstteelt op de akkers bezighouden. Ondanks pogingen van de Overheid (Ministerie van LVV) om startende rijstboeren op te leiden en te begeleiden is men niet erin geslaagd om de boeren te laten overleven. De boeren kampen nu met financiële problemen, irrigatieproblemen, etc. De productiecapaciteit van rijst moet nu komen van circa 2.000 hectare grond, hetgeen niet haalbaar is
voor de continuïteit van hun kleinbedrijven. Voor de kleine zelfstandige boeren is het voor de zoveelste maal een trieste uitzichtsloze situatie. De plaatselijke bevolking probeert al met de beperkte mogelijkheden die zij hebben er toch wat van te maken. Vanuit "Stichting Wageningen-SME", opgericht door (ex) Wageningers, is een commissie 'Leefbaar Wageningen' actief in Wageningen; met kleine maatschappelijke initiatieven, zoals de Wageningen Man-dey, zetten zij zich in voor de plaatselijke inwoners.
Met de kennis en kunde die Suriname KennisNetwerk kan inbrengen, zal samen met de commissie Leefbaar Wageningen haalbare initiatieven worden ontwikkeld om te werken aan de wederopbouw van Wageningen.